بهترین راه فرهنگ سازی واطلاع رسانی استفاده ازرسانه است.شوربختانه نگاه به مسائل کشورما همواره دفعی بوده است ،تا زمانی که یک مسئله به حد بهران رسید توجهات به آن جلب میشود و وقتی که از بهران عبور کردیم دوباره به غفلت میگذرد تا بحران بعدی که دوباره بیخ گلویمان را بگیرد. در خصوص بحران آب نیز سالها همین نگاه وجود داشته،هرچند در این چند سال گذشته اجرای جشنواره وبرنامه های فرهنگی نشان از آن دارد که مسولان و مردم نگاه های دفعی را کنار گذاشته ومی خواهد با یک فرهنگ سازی صحیح توجه مردم را به بهران بی آبی یا کم آبی جلب کنند با این حال بحران آب یک زیادی به بالا بردن فرهنگ صحیح استفاده از آب و اصلاح الگوی مصرف آن کمک کند.
اگر امروز مردم ما با فرهنگ صحیح آب آشنا شوند بدون شک مشکلات آینده در خصوص آب تا حد زیادی مرتفع میشود چرا که اگر نخواهیم در این مورد فکری بکنیم در مجموع آب کم و جمعیت همچنان رو به افزایش است تا فاجعه ای برای ایران بیافریند و فراموش نکنیم که تمام صنایع نیاز به آب دارن پس از امروز به فکر کودکان آینده باشیم ابی که شاید دغدغه بسیاری از مردم هم هست.ازطرف دیگر بهترین راه فرهنگ سازی و اطلاع رسانی استفاده ازرسانه است.باید به مردم یاد آوری کنیم آب کم است ومشکل کم آبی وجود داردومردم باید به مرور زمان این موضوع را قبول کنند بیشتر مردم خصوصأ کشاورزان استان مشگل آب را ناشی از سوءمدیریت مسولان تصور میکنند و این موضوع را از دید واقعی کمبود و بحران آب نمی بینند لذا در بسیاری ازمسائل خصوص کشاورزی صرفه جویی نمی شود وبه روش های صحیح کشاورزی عمل نمیشود. به همه این دلایل باید بیش از بیش مسایل مربوط به اب را عمیق و جدی نگاه کنیم و هر قدرمی توانیم در این زمینه الگوسازی کرده و فرهنگ سازی کنیم. ویادمان نرود که امروزه در دنیا شورای جهانی آب به وسیله سازمانهای مردم نهاد مدیریت میشود پس میتوانیم با کمک رسانه و مردم این فرهنگ صرفه جویی را نهادینه کنیم وبه فکر نسلهای آینده باشیم.
مهدی بابایی
گويش های محلي در لرستان
در منطقه عمومي لرستان كه به‌شرح آن خواهيم پرداخت كلاً دو لهجه لكي و لري بازمانده و شاخه‌هايي از زبان پهلوي قديم وجود داشته كه هر لهجه‌اي پيرو تقسيمات تيره و طايفه‌اي با اندكي اختلاف در طرز بيان لغات و الفاظ با تشابهات زيادي مختص به هر طايفه‌اي گرديده است. به طوريكه لهجه‌ي لكي خود مشوق بر چندين گويش محلي به شرح زير مي‌باشد.
1_گويش بيرانوندي: متداول در ميان طوايف،( صفر، ميخك، كر، سپهوند، فراش، شمسين، حافظ، دارچيني، زنجفيل، چرم‌آرن، باراني، بايندر، محمدصارم، مراد، كوسه، متش، مصطفي‌وند، پيرداده، چغلوند، بزن، اصله‌مرز، حسين‌بگ، نقي، بور(صوفي‌رضا)، تاري(موسي‌رضا) دركسان، جافرين، شعبان، شاهوردي، زرين‌چغايي، سبزعلي، جوجه‌وند، رش، چلبي، شلكه، ده‌لران، ياراحمد، ايوكان (ديوكان)، رُك‌رُك، دلفان، هراتي، لري و طايفه‌‌هاي منتسب شامل: بازگير، چنگايي و قمي‌وند می‌باشد.
2_ گويش حسنوندي: متداول در ميان طوايف:
الف) اسكندر (سكندر) شامل: گرزين، گنجي، ذهابي، نظربگ، باباحسين، توخن، مه‌مه، سالار و وحشي.
ب) دولتشاهي شامل: شموقلي، پشم، رحمان‌شاهي، پولاد، نظرعلي، مناطق بسطام، هنام پرسك، قيطول، كاكايي، كائدي، قلايي و زشت.
سلسله مركب از: الف) يوسفوند شامل: ويسي، عزيز، تركاشوند،(كاموند، مؤمن، جان‌جان و گاوكش.
ب) كاكولوند شامل: حيدر، محمدجان، مرادجان، ايمان‌جان، ميرزاجان، ابراهيم‌جان، پولاد الشتر، روسي، حسن‌چراغ و صيدعلي.
پ) ميفر شامل: نير(ندري) صفرعلي، جوانمرد، عوض‌علي و حيدر.
ث) كوليوند شامل: فرخ‌شاه، بمار‌شاه، اصلان‌شاه، كرم‌شاه، شويلا، هاويل، طالب، جافر، محمد و خوانيني همچون منظمي، رحمتي، فرج‌الهي و صادقي.
محل سکونت : بخش مرکزی خرم آبادمنطقه رود ولم، كاكارضا و دشت حاصل‌خيز الشتر.
3_ گويش نورآبادي: متداول در ميان طوايف: ميربگ، نورعلي، بيژن‌وند، ايرتوند، فلك‌الدين، شاهي‌وند، كرم‌علي، چواري، سنجاوي، كاكاوند، ايتي‌وند، اولادقباد و كوليوند، دلفان در خاوه نورآباد و قلايي و زشت.
محل سکونت: جنوب غربی نهاوند، جنوب هرسين و كرمانشاهان نقاطي از مناطق گاماسياب و كلاً منطقه عمومي دلفان به مركزيت شهرستان نورآباد.
4_ گويش لكي كوهدشتي:متداول در ميان طوايف: طرهان، گراوند، كوناني، آدينه‌وند، كاكاوند، ايتي‌وند، شهبازي، نورعلي، مهكي، طاهروند، بازوند،خليفه، بلفايي، درويش‌وند، آزادبخت، اولادقباد، غضنفري، ساكن كوهدشت.
5_ گويش كرمانجاني: متداول در كنگاور، هرسين، قسمتي از شهر كرمانشاه و شمال شرقي ايلام.
6_ گويش لكي نهاوندي و ملايري: متداول در ميان طوايف زنگنه، كوليوند، كرد‌هاي كلهر ساكن منطقه جنوبي شهرستان نهاوند در استان همدان.
لهجه لري
لهجه لري نيز مشتق بر چندين گويش زير مي‌باشد:
1_ گويش ميانه (خرم‌آبادي): لري اصيل و بيان مشترك و متداول در سطح شهر خرم‌آباد.
2_ گويش بالاگريوه: متداول در ميان طوايف: دريكوند، مير، جودكي، بهاروند، زيني‌وند آقارضايي، آقاميرزايي ساكن در شهر خرم‌آباد عمدتاً نواحي جنوبي خرم‌آباد و بخش ويسيان كره‌گاه، معمولان، افرينه، ملاوي و محدوده‌‌هاي شرقي رومشكان و سيمره تا سرحدات جنوب شرقي لرستان (خط آهن نواحي شمالي رود زال به مركزيت شهرستان پلدختر و مناطق خارج از محدوده لرستان شامل حسينيه، انديمشك و حومه حوضه استحفاضي استان خوزستان)
3_ گويش بروجردي: متداول در شهرستان بروجرد، نهاوند و ملاير به‌استثناي مناطق لك‌نشين تابعه.
4_ گويش پاپي: متداول در ميان طوايف مرادي، مدهني، مالزيري، ياقوند، كشوري، ليريايي، دوزخي، درويش‌وند، گي‌مدي‌وند، نخود، بگري، ساد، خادم، خورشيد‌وند، رگي، منجري، شيخ، كوه مينه، آهنگر، فولادوند، كوسه، گراوند، كائد، بساك، كرنوكر، رشنو، ساكن شهر خرم‌آباد بالأخص محله‌‌هاي جنوب شرقي و حومه‌ي جنوبي شهر خرم‌آباد و محدوده‌‌هاي نواحي مركز شرقي و جنوبي استان به مركزيت بخش پاپي.
5_ گويش دزفولي: متداول در شهرستان دزفول و بخشهاي حومه اين شهر
6_ گويش درودي و باجول‌وندي:متداول در شهر درود در ميان طوايف باجولوند، كرنوكر، مختوا، قائدرحمت، دالوند، سگوند و ياراحمدي‌ها تابعه به مركزيت شهرستان درود شامل مناطق شرق ميانه استان لرستان.
7_ گويش سگوندي: نزديك به گويش لري ميانه متداول در ميان مردم ساكن نواحي شرقي خرم‌آباد و نواحي جنوبي شهرستان‌هاي شوش و نقاط شمال آن تا نزديك‌هاي جنوب انديمشك.
8_ گويش چگني: نزديك به گويش لري ميانه متداول در ميان طوايف: حاتم، رحيم، شرف، طهماس، حاجي، فتح‌الله، هاشم، امير، ويسكرمو طوايف منتسب آن شامل ميرزاوند، طولابي، بداق، سبزوار، شاه‌كرم و رك‌رك و ساكنين ديگر بخش چگني حد‌الوسط خرم‌آباد و كوهدشت.
9_ گويش لري كوهدشتي: متداول در ميان طوايف سوري، كوناني، گراوند، امرايي، قلايي، شيراوند، گرمه‌اي، قرعلي‌وند، كوشكي، خوشنام‌وند، عبدولي، شهبازي، ساكن در رومشكان و در كل شهرستان كوهدشت.
10_ گويش اليگودزي: نزديك به گويش بختياري متداول در نواحي شرقي استان لرستان شامل شهرستان‌هاي اليگودرز و ازنا و بخشهاي حومه.
پایگاه خبری افلاک ورزشی اله رحم رحیمی بیرانوند